Pacjenci będący po wpływem alkoholu stanowią ponad 10% wszystkich pacjentów zgłaszających się do Izb Przyjęć i Szpitalnych Oddziałów Ratunkowych. Biorąc pod uwagę chorych urazowych wartości wynoszą 20%-50%. Liczba osób nietrzeźwych ?potrzebujących? pomocy przez JSRM zależy od: dnia tygodnia, świąt (sylwester), terminu wypłaty itp. Największym problem spośród w/w pacjentów są przewlekli alkoholicy. Charakteryzujący się: niskim poziomem higieny osobistej, brakiem ubezpieczenia i zazwyczaj wysokim poziomem agresywności. Cechą występującą jest również bardzo wysoki ?poziom wartościowanie siebie z samouwielbieniem? co skutkuję licznymi dialogami z personelem medycznym i kierownictwem jednostek służby zdrowia w sprawie niezadowolenia z udzielonych świadczeń. Dodając do tego cechy polskich pacjentów; "Zna" się na medycynie jej nie znając, "Zna" się na prawach pacjentów ich nie znając, "Prawie" każdy Pacjent kłamie; otrzymujemy spora dawkę emocji.
W ogólnym zarysie postępowanie obejmuję: zapewnienie ?przede wszystkim? bezpieczeństwa własnego, badania podmiotowe, przedmiotowe, wdrożenie leczenia oraz dokonanie innych czynności ze szczególna starannością i dokładnością.
Nasi ?ukochani? Pacjenci są wyposażeni w broń biologiczną (HCV, HIV, Anoplura czyli wszy), broń chemiczną (etanol, metanol, glikol, substancje żrące) oraz broń konwencjonalną (kończyny górne i dolne, głowa, noże, butelki szklane). Należy również zauważyć, iż wkraczając na ich terytoria zespołami karetek S i P musimy się liczyć z zapadniami (budynki o wątpliwej konstrukcji), jednostkami wsparcia (psy, inni pacjenci), bronią elektryczną (przewody niskiego i wysokiego napięcia), zbiornikami wodnymi (jeziora, stawy). Obroną JSRM są: akty prawne (ustawa o ratownictwie medycznym, ustawa o ochronie zdrowia psychicznego), jednostki wspomagające (Policja, Straż Miejska, Straż Pożarna, Ochrona Szpitala) doświadczenie, umiejętności oraz kondycja fizyczna samego zespołu (lekarzy, pielęgniarek i ratowników).
W badaniu podmiotowym (wywiad, SAMPLE) możliwe są trzy możliwości: prawdziwy, brak wywiadu, składanie fałszywych zeznań dotyczących dolegliwości chorobowych (zamierzone i niezamierzone). Zamierzony fałszywy wywiad jest najczęściej ?uzasadniony? brakiem cierpliwości pacjenta i chęcią przyśpieszenia działań medycznych. Niezamierzony jest wynikiem jednostki chorobowej. Statystycznie należy pamiętać, iż wywiad prawdziwy, faktyczny i szczery spotykany jest najrzadziej. Należy również wspomnieć o badaniu psychiatrycznym: Orientacja auto i allopsychiczna, zmiany nastroju, myśli i tendencje samobójcze oraz objawy psychotyczne: psychoza, zaburzenia nastroju, zaburzenia emocjonalne.
Test CAGE jest przydatny w diagnozowaniu uzależnienia od alkoholu. Zajmuje on aż 1 minutę.
C - Have you ever felt you should cut down on your drinking? (Czy zdarzały się w Twoim życiu takie okresy, kiedy odczuwałeś konieczność ograniczenia swojego picia?)
A - Have people annoyed you by criticizing your drinking? (Czy zdarzało się, że różne osoby z Twojego otoczenia denerwowały Cię uwagami na temat Twojego picia?)
G - Have you ever felt bad or guilty about your drinking? (Czy zdarzało się, że odczuwałeś wyrzuty sumienia lub wstyd z powodu swojego picia?)
E - Eye opener: Have you ever had a drink first thing in the morning to steady your nerves or to get rid of a hangover? (Czy zdarzało Ci się, że rano po przebudzeniu pierwszą rzeczą było wypicie alkoholu dla uspokojenia lub "postawienia się na nogi"?)
Badanie przedmiotowe w przypadku pacjenta pod wpływem alkoholu musi być syntezą postępowania u pacjenta urazowego (szybkie badanie urazowe) i nieurazowego: skóra (temp., kolor, ucieplenie), źrenice (wielkość i symetria), śluzówki (wilgotność, kolor), sztywność karku, płuca i serce (zmiany osłuchowe), brzuch (ból, opór patologiczny), kończyny (siła, ruch, czucie, symetria), podudzia (obrzęki, żylaki). Wyniki badania podmiotowego i przedmiotowego będą decydowały o wdrożeniu leczenia. Należy jednak pamiętać o powtarzalności badania w celu jego weryfikacji oraz przenoszenia wyników badań na papier lub nośniki elektroniczne. Celem JSRM jest przekazanie chorego do właściwego ośrodka leczenia: Neurochirurgii (krwiaki śródmózgowe), Neuro-ortopedii (urazy kręgosłupa), Specjalistycznych ośrodków Ortopedii (np. specjalizujących się w urazach miednicy).
Zmiany w organizmie u osób przewlekłe nadużywających alkohol obejmują:
układ krążenia (nadciśnienie tętnicze, kardiomiopatia, zaburzenia rytmu serca), układ oddechowy (zwiększona podatność na zapalenie płuc i gruźlicę), układ pokarmowy (alkoholowe zapalenie wątroby i marskość wątroby, zapalenie błony śluzowej żołądka, zapalenie trzustki, zwiększona zapadalność na nowotwory żołądka i dwunastnicy), układ nerwowy (polineuropatia, zespół wernickego-korsakowa, krwawienie wewnątrzczaszkowe, miopatia, degeneracja ośrodkowe układu nerwowego) metabolizm (tiamina, B12, kwas foliowy, koagulopatia, hiperlipidemia, hipoglikemia) zaburzenia immunologiczne, zaburzenia hormonalne (wzrost ACTH, spadek syntezy testosteronu, zwalnianie uwalnia ketocholamin)
Diagnostyka różnicowa osoby pod wpływem alkoholu: zatrucie opioidami, lekami nasennymi, klonidyną, związkami organofosforowymi, fenotiazyną, hipoglikemia, hipoksja, infekcja OUN, stan po napadzie padaczkowym, krwawienie wewątrzczaszkowe.
Dokonanie innych czynności ze szczególna starannością i dokładnością jest wynikiem ?pomysłowości? a nie wytycznych zawartych w książkach i czasopismach. Jedną z nich jest metoda całkowitego rozbierania pacjenta wraz z użyciem ?pielucho majtek? (np. typu Pampers). Jest to działanie prewencyjno-diagnostyczne. Umożliwia dokładne badanie przedmiotowe pacjenta (złamania, rany, zmiany skórne), podniesienie higieny (za pomocą myjek ciśnieniowych) oraz poczucie wstydu (?Byłem tak pijany, obudziłem się nagi w pampersie i biegałem po szpitalu szukając ubrania, które personel starannie schował w depozycie aby mi go nie ukradł?). Należy również wspomnieć, iż w przypadku rozpoznania przez zespół karetek lub SOR ?przewlekłego uzależnienia od alkoholu? należy powiadomić Urząd Komunikacji, poprzez dyrektora Pogotowia lub Szpitala, o weryfikacji uprawnień do prowadzenia pojazdów mechanicznych (prawo jazdy). Jest to również działanie prewencyjne.
Istotnym elementem jest przerwanie działań JSRM w przypadku odmowy leczenia. Niestety w dostępnym piśmiennictwie medycznym i prawnym nie znalazłem przejrzystych wytycznych i opinii. Ten problem stanowi mieszankę stanowisk: lekarzy (medycyny ratunkowej, sadowej, toksykologów), prawników specjalizujących się w prawie medycznym i prokuratorów. Stanowiska nie zgadzają się z codziennym doświadczeniem. Obroną w tym przypadku jest rzetelnie prowadzona dokumentacja medyczna, zapisy z rozmów (pogotowie), nagrania z kamer, badania laboratoryjne, ultrasonograficzne, tomograficzne, toksykologiczne, MRI i wiele innych. Jednostki chorobowe przeoczone a znalezione przez prokuratorów, biegłych sadowych, patomorfologów, prawników stanowią źródła procesów sądowych mających głównie podłoże finansowe.
Marzeniem jest stworzenie jednej jednostki pod postacią oddziału szpitalnego (o profilu internistyczno-chirurgiczno-psychiatrycznym) specjalizujących się w pacjentach po spożyciu alkoholu, do której przekazywano wszystkich chorych i finansowaną z akcyzy od wyrobów alkoholowych.
